Zwiększająca się liczba i różnorodność odmian parowozów sprawiły, że trzeba było znaleźć sposób na ich zwięzłe i charakterystyczne oznaczanie. Prawie we wszystkich krajach oznacza się parowozy według cech zewnętrznych — liczby osi, przeznaczenia poszczególnych zestawów kołowych. Na przykład parowóz z dwoma osiami tocznymi z przodu, z trzema osiami wiązanymi i jedną osią toczną z tyłu oznaczano 2—3—1. Brakujące zestawy kołowe oznaczano zerem, np. 0—4—0, co charakteryzowało czteroosiowy parowóz bez osi tocznych. Ten sposób oznaczania układu osi przyjął się głównie we Francji, Hiszpanii i Rumunii. W Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oznacza się układy osi parowozów podobnie, ale cyfry podają liczbę kół. W podanych przykładach oznaczenia będą następujące: 4—6—2 i 0—8—0.
W Niemczech i w Europie Środkowej rozpowszechnił się dokładniejszy system, który staje się powoli systemem obowiązującym. Liczbę osi wiązanych oznacza się dużą literą w kolejności alfabetycznej, osie w wózku lub mogące się obracać — apostrofem, a oznaczenia podwozia z osiami zwykłymi i wiązanymi umieszcza się w nawiasie. Nasze przykłady zapisze się następująco: 2′CT i D. Takie oznaczenie umożliwia rozróżnianie parowozów o kilku podwoziach. Na przykład B’B’ oznacza parowóz systemu Malleta, podobnie jak (2′C)C2\ Małe zero w indeksie za literą oznacza indywidualny napęd osi. W parowozach zębatych liczba napędnych osi zębatych jest podawana na końcu oznaczenia — małą literą w kolejności alfabetycznej z dodatkiem litery z, np. 1F1 l’Fl’(bz). Ze względu na zalety tego oznaczania posługujemy się nim także w opisach poszczególnych parowozów.
Przedstawiony sposób oznaczania służy rozróżnianiu typów parowozów tylko w literaturze. Nie należy go mylić z oznaczaniem serii parowozów, które widnieją na parowozie przed jego numerem porządkowym, a które dokładniej opisują różne konstrukcje. Każdy zarząd kolejowy miał swój, bardziej lub mniej uporządkowany system oznaczania. Na ogół istniały dwie zasady nadawanie ozna-